دومین مسابقه‌ی قصه‌گویی امید برگزار شد.
اختتامیه‌ی مسابقه 15 اسفند 1402 – ساعت 19:30 تا 21:00
تالار فردوسی جهاد دانشگاهی مشهد
مشهد، سه راه ادبیات، جهاد دانشگاهی، تالار فردوسی
گزارش اختتاميه‌ي مسابقه‌ي قصه‌گويي اميد 2
ماییم که در دومین سال متوالی، از امید می‌گوییم. امید در دل ما چراغی روشن است و این شمع را گذاشته‌ایم برابر آینه‌ی قصه‌گویی که تا بی‌نهایت، دل‌ها را روشن کند. ما به این چراغ ایمان داریم.
اختتامیه‌ی قصه‌گویی امید را در یک شب سرد بارانی، پانزدهم اسفند ماه 1402، در سالن فردوسی مجتمع جهاد دانشگاهی مشهد برگزار کردیم. هوا آن‌قدر رگباری باریده بود که امیدی نداشتیم که یک-سوم سالن 150 نفری هم پر شود، اما عطار، قصه‌گوی پرندگان به ما گفته بود: «تو پای به ره درنِه و از هیچ مپرس/خود راه بگویدت که چون باید رفت». حالا که مدتی گذشته، به راستی و حکمت این شعر ایمان آورد‌ه‌ایم. ما برنامه‌ی متفاوتی برگزار کردیم. در این برنامه، از سخن‌رانی‌های خسته‌کننده و بیهوده خبری نبود و در تمام مدت برنامه، از قصه‌گوها و دنیای قصه‌گویی حرف زديم.
برنامه با پخش تیزر معرفی مؤسسه‌ی توکا شروع شد. از توكا و رسالتش گفتیم و از جادوي قصه‌ها. گفتيم كه این جادو همه‌جا کار می‌کند، چه در تربیت، چه در خاطره‌سازی و چه در تجارت و اقتصاد. مجری به صحنه آمد. از همه‌ي شرکت‌کنندگان که با مهربانی، دعوت ما را لبیک گفته بودند، تشکر کرد. تیزر برگزیدگان مرحله‌ي اول پخش شد. بسیاری از شرکت‌کنندگان که در میان تصاویر، بخش‌هايي از ويديوي قصه‌گویی خود را می‌دیدند، به وجد آمدند و ساير مخاطبان هم تصويري كلي از فضاي قصه‌ها و قصه‌گويي‌ها و قصه‌گويان به دست آوردند. داوری مرحله‌ي اول قصه‌گویی را خانم‌ها معصومه موسویان و عزت صدیقی لویه برعهده داشتند.
در ادامه، سید احمد مصطفوی روی صحنه آمد و قصه‌ي زیبای سه جوان‌مرد را گفت، قصه‌ي سه برادري كه پادشاه را از ظلم وزیرش آگاه مي‌کنند و با دانایی و تلاش خود، مردم یک شهر را از رنج و فقر نجات می‌دهند.
در این برنامه، بچه‌های صمیمی، پرتوان و سخت‌کوش سازمان دانش‌جويان جهاد دانشگاهی مشهد با توكا هم‌كاري مي‌كردند و در بخش بعدي برنامه، با پخش تیزر جهاد دانشگاهی، مخاطبان با اين نهاد و برنامه‌هايش بيش‌تر آشنا شدند. پس از آن، معصومه موسویان، مدیر مؤسسه‌ی توکا روي صحنه حاضر شد و صمیمانه و هنرمندانه، از توکا و پروازش گفت. او توكايي‌ها را معرفی کرد و ماهيت مسابقه‌ي قصه‌گويي اميد، اهداف، سابقه و روند برگزاري آن را توضيح داد. متن کامل این سخن‌رانی در این‌جا بخوانید.
برنامه‌ی بعدی گوش سپردن به صدای دل‌انگیز پیانو بود. مارال کلیدری، دانش‌جوی زبان و ادبیات انگلیسی و نوازنده‌ی خوب پیانو، روی صحنه آمد و قطعه‌ای دل‌نواز اجرا کرد. بعد از آن، باز نوبت قصه‌گوها بود. قصه‌گوی نوجوان، تارا شیبانی، از شرکت‌کنندگان مسابقه، آمد و به زیبایی تمام، داستان تولد رستم را نقالی کرد. تارا از اعضای تیم داوری کتاب مهر توکا هم هست و این داستان جذاب شاهنامه را با صدايی رسا و جذاب تعریف کرد.
در ادامه‌ی برنامه، تیزر معرفی یکی از حامیان جشن، یعنی ایوان فرش پخش شد. ایوان فرش هدایای نفیسی برای سه برگزیده‌ی اول مسابقه تدارک دیده بود. پس از آن هم تیزر معرفی داوران مسابقه پخش شد.
داوران مسابقه‌ي قصه‌گويي اميد
مرجان فولادوند را همه دوست دارند. همه یعنی جوان‌ها و دانش‌جوهایی که زمانی کودک بودند و همشهری بچه‌ها می‌خواندند. همه یعنی بچه‌هایی که عضو کتاب‌خانه‌ها هستند و داستان‌های جذابی چون ماه مهربان، من و یک گلدان خالی و رستم و سهراب و رستم و اسفندیار و… را می‌خوانند. همه، یعنی پژوهش‌گرانی که با مقالات، پادکست‌ها و کتاب‌های او مأنوسند و می‌دانند که او چه‌قدر از اسطوره‌های ایرانی و متون کهن ادبیات فارسی آگاه است. براي خواندن مطالب ديگري درباره‌ي مرجان فولادوند، اين‌جا را ببينيد.
داور ديگر مسابقه آقای سید علی کاشفی خوانساری، نویسنده و پژوهش‌گر ادبیات کودک بود. او عضو ایرانی شبکه‌ي جهانی قصه‌گویی(RIC) و مدرس و مورخ قصه‌گویی است و برخي جشنواره‌های قصه‌گویی خارج از ایران را نيز داوري كرده است. در سال 2020، در دوران همه‌گیری کرونا، او به همراه قصه‌پژوهانی از آلمان، چین، اسپانیا و افغانستان، فراخوان مجموعه‌مقالات بین‌المللی قصه و قصه‌گویی شهرزاد را منتشر کردند. کاشفی خوانساری از سال 1370 تاکنون، بیش از 120 عنوان کتاب و حدود 400 اثر مطبوعاتی در زمینه‌ی ادبیات کودک، ادبیات دینی، تاریخ ادبیات و تاریخ مطبوعات منتشر كرده است. بسياری از فعالان حوزه‌ي ادبیات کودک، در کارگاه‌های او شركت كرد‌ه‌اند.
دکتر رویا یدالهی شاه‌راه، نویسنده، پژوهش‌گر ادبیات کودک و نوجوان، استاد دانشگاه و مدرس قصه‌گویی، داور سوم مسابقه بود. او دانش‌آموخته‌ی دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه فردوسی مشهد و از اعضای هیئت مدیره‌ی مؤسسه‌ي توکاست. یدالهی واحد درسي قصه‌گویی و نمایش خلاق را در دانشگاه فرهنگیان مشهد (پرديس شهيد بهشتي و پرديس شهيد هاشمي‌نژاد) و واحد درسي ادبیات کودک و نوجوان را در دانشگاه فردوسی مشهد تدریس کرده است. کتاب‌های فرنگیس خانم، مجموعه‌ي معرفی فیلسوفان یونان و اين‌جا براي همه جا هست از آثار اوست.
نشست داوران
در بخش نشست داوران، مجري برنامه از سه داور مسابقه دعوت كرد روي صحنه بيايند و هركدام از آن‌ها درباره‌ي مسايل مربوط به مسابقه‌ي قصه‌گويي اميد، سخن‌رانی کوتاهی کردند.
اولین سخن‌ران آقای کاشفی بود. ایشان در سخن‌رانی خود، قصه‌گویی را نوعی کنش اجتماعی معرفی کرد. برای خواندن متن سخن‌رانی آقای کاشفی، این‌جا را ببینید.
خانم دکتر مرجان فولادوند سخن‌ران بعدی بود. فولادوند از نقالي و مسئله‌ي صداهاي مطرح در فرآيند نقالي گفت. براي خواندن متن سخن‌راني ايشان، اين‌جا را ببينيد.
خانم دکتر رویا یدالهی سخن‌ران آخر بود كه درباره‌ي انواع اميد در قصه‌ها سخن گفت. متن سخن‌رانی ایشان را این‌جا ببینید.
پس از پایان نشست داوران، ننه شکلات، یار همیشگی و شخصيت عروسکي محبوب مؤسسه‌ی توکا همراه با مجري به صحنه آمدند. در این بخش، ننه شکلات با همان طنز هميشگي خود، بر اين نكته تأكيد كرد كه براي نشاندن اميد در دل نسل جديد، اول بزرگ‌ترها بايد تغيير كنند و خودشان بكوشند به دنيا روشن و پراميد نگاه كنند. البته اگر فكر مي‌كنيد ننه‌شكلات اين مفهوم را همين‌طور شسته-رُفته مطرح كرد، سخت در اشتباهيد و مجري خوب ما، خانم سوقندي جان‌به‌سر شد تا بالاخره توانست منظور ایشان را بفهمد و احتمالاً بعد از برنامه‌ی اختتامیه، به یک دوره چای‌نبات‌درمانی مخصوص ننه‌شکلات نیاز خواهد داشت!
بد نیست به نقش خانم سوقندی در اجرای خوب این برنامه نیز اشاره و از این پژوهش‌گر، مربی و نویسنده‌ی خوب ادبیات کودک و نوجوان قدردانی کنیم.
مهدی دهنوی، عروسک‌گردان ننه‌شکلات هم که از اعضای مؤسسه‌ی توکاست، علاوه بر اجرا با عروسک ننه‌شکلات، صدای شخصیت «بابا جان» را نیز در برنامه‌هایش اجرا می‌کند. بداهه‌پردازی‌های او در حین اجرای متن نمایش، کودک و بزرگ‌سال را به وجد آورد و سالن از تحلیل‌های ننه شکلاتی، غرق خنده شده بود.
همه منتظر اعلام برگزیدگان مسابقه بودند. خانم دکتر یدالهی برای خواند بیانیه‌ی هیئت داورن روی صحنه آمد. متن بیانیه را در این‌جا بخوانید.
پس از خواندن بیانیه، مجری از استادان و بزرگان حاضر در جلسه برای تقدیم جوایز برندگان دعوت کرد. خانم دکتر مرجان فولادوند، آقای سید علی کاشفی خوانساری، دکتر رویا یدالهی، خانم معصومه موسویان، آقای دکتر جواد محقق (استاد گروه زیان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان) و آقای عباسعلی سپاهی یونسی (شاعر و نویسنده‌ی خراسانی) روی صحنه آمدند و هم‌زمان با خواندن نام برندگان توسط مجری برنامه، هدایای برگزیدگان را تقدیم کردند.
برگزیدگان مسابقه‌ی قصه‌گویی امید
سه نفر اول که هدایای آنان از طرف شرکت ایوان فرش (به ترتیب، یک تخته فرش ۱۲ و ۹ و ۶ متری) به آن‌ها تعلق گرفت، عبارت بودند از:
- آناهیتا مُحلّفی؛
- عفت تفضلی؛
- احمد مصطفوی.
سه نفر برگزیده‌ی جایزه‌ی نقدی (بدون ترتیب و تقدم) عبارت بودند از:
- اعظم خزاعی؛
- لیانا لعل ثانی؛
- تارا شیبانی.
و در نهایت، هفت نفر نیز قصه‌گویان شایسته‌ی تقدیر اعلام شدند (بدون ترتیب و تقدم)
- حسین ذکاوت؛
- دریا ذوالفقاری؛
- مرسانا برزگر؛
- داوود ریحانی؛
- محبوبه رهی؛
- مهدی حیرانی؛
- سام سلیمی.
برنامه با گرفتن عکس‌های دسته‌جمعی برندگان و استادان و داوران و دست‌اندرکاران به پایان رسید، اما بعد از آن، بسیاری از مهمانان روی صحنه آمدند و با داوران و دوستان و برگزیدگان عکس یادگاری گرفتند و صدای خنده و شادمانی و خوش‌و‌بش‌ها تا دیرزمانی پس از پایان رسمی برنامه از سالن فردوسی ساختمان جهاد دانشگاهی شنیده می‌شد.
آن بیرون هم‌چنان باران می‌بارید. انگار خدا هم در قصه‌گویی ما حاضر بود. شاید آسمان هم می‌بارید تا امید داشته باشیم به رویش دوباره و آمدن بهار.
این برنامه به پایان رسید، اما تلاش ما برای ترویج قصه و قصه‌گویی به پایان نخواهد رسید. این هنوز آغاز راه است؛ تا گام‌های بعدی را محکم‌تر و آگاهانه‌تر برداریم. باز هم از امید، قصه خواهیم گفت. کنارمان باشید تا با هم، این شعله را روشن نگاه‌داریم.
بماند به یادگار
