چگونه بچه‌ها را با شاه‌نامه آشنا کنیم

بچه‌ها دوست دارند در کنار شناخت شاه‌نامه، فردوسی را هم بیش‌تر بشناسند و اصلاً شاید این کار پیش‌نیاز ورود به آموزش شاه‌نامه به کودکان باشد. بهتر است این شناخت را هم با قصه‌گویی به آن‌ها بدهید.

به گفته‌ی دکتر سجاد آیدنلو، مردم در طول تاریخ، همیشه دوست داشته‌اند درباره‌ی زندگی فردوسی بدانند، اما اطلاعات مستند زیادی وجود نداشت؛ پس شروع کردند به قصه‌پردازی! قصه‌هایی که هیچ کدام اسناد معتبری ندارند. مثلاً درباره‌ی شدت میهن‌دوستی فردوسی می‌گویند که در جوانی، وقتی دید وطن و زبانش دارند نابود می‌شوند، تصمیم گرفت خودش را نابینا کند، اما بعد، امام علی (ع) را در خواب دید و ایشان او را شفا دادند! یا مثلاً درباره‌ی رستم می‌گویند که در واقعیت، پهلوانی ساده به این نام بوده که فردوسی بر مبنای آن، رستمِ خودش را ساخته، اما باید بدانیم فردوسی آن‌قدر به منابعی که داشته، پای‌بند بوده که هیچ شخصیتی را خودش نساخته و حتی بیتِ معروفِ «که رستم یلی بود در سیستان/ مَنَش کرده‌ام رستمِ داستان» نیز در هیچ کدام از شاه‌نامه‌های معتبر نیامده!

این قصه‌پردازی‌ها آن‌قدر زیاد بودند که وقتی آن‌ها را جمع‌آوری کردند، چند جلد کتاب شد! آقای انجوی شیرازی، پژوهش‌گر افسانه‌های عامیانه‌ی ایران، در کتاب فردوسی نامه، بعضی از این داستان‌های رایج میان مردم را جمع‌آوری کرده است.

با این حال، در بعضی کتاب‌های قدیمی، به زندگی فردوسی اشاراتی شده است، مثلاً در خودِ شاه‌نامه، تذکرﺓ‌الشعرا از دولت‌شاه سمرقندی، چهار مقاله‌ی نظامی عَروضی، مقدمه‌ی شاه‌نامه‌ی بایسنقری و بهارستان جامی. برای آشنا کردن کودکان با شاه‌نامه، در اولین قدم باید منابع اصیل و پاکیزه را شناخت.

خب، تا این‌جا را داشته باشید؛ باز هم در این باره برایتان خواهم گفت.