چه‌طور قصه بگوییم؟ (قسمت سوم)

دنیا با قصه‌ها ساخته شد و برای همین بود که کتاب‌های الهی هم که باید بین همین انسان‌ها جا باز می‌کردند، بیش‌ترین بخش را به قصه اختصاص دادند و قصه‌ها آدم‌های خوب و بد را با جزییات یا با معرفی شخصیت‌های فرعی و ماجراها معرفی کردند. حتی کتابِ باید‌ها و نبایدها هم می‌دانست که بی‌قصه، فطیر است و کسی سراغ کتاب بی‌قصه نمی‌رود.

ادبیات شفاهی همیشه از گونه‌های قوی، مهم و تاثیرگذار ادبیات بوده است، ادبیاتی که در کتابی مکتوب نشده است، به اصل خود وفادار و امانت‌دار نیست و اصلاً می‌آید تا در کنار اصل قصه، دردها، آرزوها و امیال گوینده‌اش را هم مطرح کند. برای همین بود که ماه‌پیشانی از زبان خاله‌ی من که در روستاهای بکر گیلان زندگی می‌کرد، دختری با پوست مهتابی بود که هر روز از جنگل‌های بزرگ رد می‌شد و سرِ چشمه، پشم گوسفند را می‌شست و یک روز آب رودخانه، پشم را با خود می‌بُرد، اما داستان ماه پیشانی از نگاه زن‌عمو که در کنار کوه‌های ده‌غیبیِ استان خراسان  زندگی می‌کرد، دختری سبزه رو بود با چشمان درشت و سیاه که هر روز از کوه‌ها می‌گذشت تا به چاه آب می‌رسید و یک روز باد پشم‌های او را برد و او سرگردان در کوه‌ها به دنبال آن می‌گشت. قصه‌های شفاهی بخشی از هویت ملی، مذهبی، اجتماعی و حتی شخصیتیِ گوینده را در خود جذب می‌کند. لابد زیبایی برای خاله‌ی من معنی متفاوتی با زن عمو داشت. دخترک ماه پیشانی در هردو قصه زیبا بود، اما به دو شکل متفاوت.