قصه: شبیهساز تجربهی زیسته
چرا قصهگویی برای کودکان مهم است؟ (بخش 3)
قصه: شبیهساز تجربهی زیسته
چرا قصهگویی برای کودکان مهم است؟ (بخش 3)
در قسمت قبل...
در بخشهای قبل، دربارهی اهمیت قصهگویی در زبانآموزی، لذتبخش شدن دوران کودکی و پرورش قدرت تخیل سخن گفتیم. در ادامه، دربارهی تأثیر قصهگویی بر حل مسئله و بحران خواهم گفت.
قصهگویی مهارت حل مسئله را به کودک آموزش میدهد
همهی قصهها با یکجور بحران و حادثه همراهند. کودک به صورت غیرمستقیم میآموزد که قرار نیست همیشه به او خوش بگذرد و در طول زندگی با حادثهها و مشکلاتی مواجه خواهد شد. قصهگویی به او این امید را میدهد که با مشورت کردن، کمک گرفتن از دیگران و از همه مهمتر، با تلاش و پشتکار خودش میتواند بر مشکلات پیروز شود و آنها را حل کند. برای افزایش تأثیر قصه در این زمینه میتوانید مثلاً وقتی قهرمان داستان دچار مشکل میشود، از او بپرسید که اگر جای قهرمان بود، چه میکرد. این سؤالها باعث میشود کودک فکر کند و راه حل پیدا کند. این کار او را مستقل بار میآورد تا در مشکلات، خودش تصمیمگیرنده باشد و تنها متکی به دیگران نباشد و خودش را نبازد. فراموش نکنید مسئله و بحران در هر سنی، شکل متفاوتی دارد. اگر گم شدن پاککن برای شما خندهدار است، برای کودک واقعاً ممکن است یک بحران و مسئلهای جدی باشد. راه پیدا نکردن به گروه دوستان، برای او مسئلهای اساسی و جدی است. پس این فکر بیهوده را نکنید که کودک مشکلش کجا بود! کودکان گاهی مشکلاتی جدیتر و بزرگتر از مشکلات شما بزرگسالان دارند که باید در کودکی حل شود و به بزرگسالی نرسد. قصهگویی به او در حل بحرانها و شناخت حوادث کمک میکند.
قصهگویی جهان کودک را گستردهتر میکند
کودک از طریق قصه، آدمهای بیشتری را میشناسد و به ارزش خوب بودن و خوب رفتار کردن و نتیجه و عواقب رفتار بد یا نسنجیده و دشمنی کردن پی میبرد؛ با مفهوم مقاومت و شجاعت و گرفتن حق خود آشنا میشود. به کمکهای غیبی امیدوار میشود و حس میکند در جهان تنها نیست. افرادی که داستانهای بیشتری خواندهاند یا شنیدهاند، انگار تجربهی زیستهی بیشتری داشتهاند. آنها آموختهاند انسان جزوی از طبیعت است، خویشاوند درخت و گل و پرنده و همهی حیوانات است و اگر به آنها آسیب بزنند، به خودشان آسیب زدهاند.
دنیای کودک با تجربه آموختن بزرگتر میشود، تجربههایی مثل سفر کردن، ارتباط با همسالان و غیرهمسالان، شرکت در فعالیتهای جمعی و شرکت در فعالیتهای عامالمنفعه. قصهگویی و کتاب خواندن هم به رشد تجربهی کودک کمک میکند. کودکان از طریق قصهها احترام به همنوع و غیرهمنوع و شیوههای رفتار درست را میآموزند؛ با قصهها به زمانها و مکانهای بیشتری سفر میکنند. آب و هوای بخشهای دیگر دنیا را میشناسند و به اهمیت فرهنگها و ارزش آنها پی میبرند؛ با رسم و رسوم ازدواج و تلاش انسانها برای و حفظ خانواده آشنا میشوند و… . بله؛ واقعیت این است که قصهها خیلی جدیاند و دنیا را همین قصهها ساختهاند. کودکی که قصه نشنیده و داستانی نیاموخته است، دنیای کوچک و محدودی دارد.
باز هم دلایل دیگری دارم برای اینکه قصهگویی برای کودکان مهم است؛ پس باز هم همراه من باشید.
منابع
مونتهرو، بآتریس. (1395). رازهای قصهگویی. ترجمهی فرزانه فخریان. انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، چاپ دوم.
برک، لورا. (1392). روان شناسی رشد. ترجمهی یحیی سیدمحمدی. نشر ارسباران. چاپ بیست و چهارم.
- یزدانی، کیقباد. (1390). قصهبازی و نقش و کاربرد آموزشی-تربیتی آن. انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان. چاپ دوم.
چمبرز، دیویی. (1392). قصهگویی و نمایش خلاق. ترجمهی ثریا قزل ایاغ. مرکز نشر دانشگاهی. چاپ دهم.
دیدگاهتان را بنویسید